Vogelatlas van Sovon
Sovon Vogelatlas
De Sovon vogelatlas
In het najaar 2018 verscheen de vierde Vogelatlas in een periode van 40 jaar. De Sovon vogelatlas is het resultaat van 110 mensjaren werk door 350 enthousiaste vrijwilligers. In de Vogelatlas vind je – kort gezegd – alle actuele informatie over de stand van van de broed- en wintervogels in Nederland.
Wat is de Sovon vogelatlas?
De Vogelatlas – met op de voorkant onze nationale vogel De Grutto – brengt de verspreiding en dichtheden van broed- en wintervogels in 2013–2015 in kaart, maar gaat ook in op veertig jaar veranderingen aan de hand van de drie sinds 1979 verschenen atlassen. Een goede vergelijking is mogelijk via de aan- of afwezigheid van vogelsoorten in het vaste raster van 5 × 5 km atlasblokken.
Een vlucht grutto’s – Nederlands Nationale vogel
Er bestaat een grote behoefte aan actuele verspreidingsgegevens van broed- en wintervogels, zo gedetailleerd mogelijk en liefst met zo exact mogelijke aantallen. Zulke informatie speelt tegenwoordig een belangrijke rol bij de aanwijzing van te beschermen gebieden en het opstellen van beheerplannen. Ook is de atlas belangrijk bij het opstellen van de Rode Lijst van bedreigde soorten.
Alle 369 in Nederland voorkomende vogelsoorten worden behandeld. Van alle soorten is de ontwikkeling over de afgelopen 40 jaar in beeld gebracht, onder andere via verspreidingskaarten (1000) en grafieken (300). Zo zie je in een oogopslag wat de trends zijn. Er staan honderden prachtige foto’s in de atlas en commentaren van diverse vogeldeskundigen.
Wat heb je er aan?
De Vogelatlas is van groot belang voor beleidsmakers en (vogel)beschermers. Maar dat niet alleen. De Sovon Vogelatlas bevat een schat aan informatie voor de vogelaar, of je nu beginner of gevorderd bent. Als je ergens in Nederland op vakantie bent is het heel handig om te vooraf te kijken welke vogels in het gebied voorkomen. En heb je een waarneming gedaan en je twijfelt, dan is de Vogelatlas een prachtig hulpmiddel om te zien in hoeverre de soort al eerder is waargenomen op dezelfde plek. En heb je een soort die je graag wilt zien? Raadpleeg dan de Vogelatlas voor de beste kansen. Een geweldige aanvulling op jouw verzameling vogelboeken. Een echt standaardwerk.
Opbouw
Huismus
Van iedere vogelsoort zijn er een of meerdere (professionele) foto’s opgenomen. De soorten worden behandeld op twee naast elkaar gelegen pagina’s van het fors uitgevallen boek (31,4 x 24,2 cm). Bijna 4 kilo informatie ;-). Naast de inleiding zijn er paragrafen over Broedtijd, Veranderingen, Winter (evt ook de veranderingen in de winter). Ieder behandeling wordt afgesloten met een Engelstalige Summary.
Van iedere vogel zijn er meerdere verspreidingskaarten opgenomen. Je moet er even inkomen, maar als je je de kleurencombinaties eigen hebt gemaakt zie je snel wat de belangrijkste ontwikkelingen zijn.
Verspreiding huismus in Nederland
De Sovon vogelatals sluit af met een hoofdstuk over zeer zeldzame vogels. Die zijn tijdens het tellen wel waargenomen, maar meestal in minder dan tien atlasblokken.
Wat zijn de belangrijkste wetenswaardigheden in deze editie van de Vogelatlas?
- De Merel is nog steeds de meest algemene broedvogel in Nederland. Gevolgd door de spreeuw en de huismus. De top-3 is ongewijzigd gebleven.
- De wilde eend is de meest verspreide broedvogel, komt dus in de meeste atlashokken voor. Maar neemt wel in aantal af.
- Er zijn meer soorten broedvogels die toe- dan afnemen. Kanttekening hierbij is dat de generalisten het goed doen, maar de specialisten een stuk minder. Vooral specialisten van boerenland, heide en rietmoeras. Deze soorten namen zelfs sterk af.
- Exoten zijn in opmars. Vogels die zich permanent in Nederland vestigden – door toedoen van de mens – groeide de laatste 40 jaar uit tot 80 soorten.
- Weidevogels hebben het moeilijk volgens de gegevens in de Sovon Vogelatlas. Sinds 1960 is 60 -70% van de broedvogels van het boerenland verdwenen. Van 4 miljoen naar 1,5 broedparen. Het aantal agrarische bedrijven daalde weliswaar met 60%, maar de oppervlakte steeg 2,5x. En de productie steeg met 40%. De ruilverkaveling gaat onverminderd door. Heggen, houtwallen, ongebruikte randen – ze verdwenen allemaal. Juist de plekken die gunstig zijn voor broedvogels als de kneu.
Grauwe gans
- Door het veranderende boerenlandschap en door de veeteelt overheersen grasland hebben de graseters het goed. Kolgans, brandgans, Grauwe gans; ze namen allemaal flink in aantal toe. In mijn jonge jaren zag je alleen Grauwe ganzen in de winter. Nu zijn ze hier het hele jaar rond en broeden al in de singels in onze wijk.
- Door de klimaatveranderingen veranderen de wintergebieden van veel trekvogels. Dit is niet altijd ongunstig. In de Sahel regende het de afgelopen jaren weer wat meer en daar doen overwinterende moerasvogels hun voordeel mee.
- Doordat de voedselpiek in Nederland vroeger wordt als gevolg van de hogere temperaturen, komen sommige soort hiervoor te laat. Met alle gevolgen voor de nesten.
- De koolmees is een standvogel die zich goed lijkt aan te passen aan de klimaatverandering. Ze broeden tegenwoordig twee weken eerder met het leggen van eieren dan in de jaren 80 van de vorige eeuw.
Bestel de Vogelatlas bij Natuurgadgets.nl. Desgewenst maken we er een mooie cadeauverpakking omheen.
Wil je zelf in je tuin een nestkast ophangen?
