Peter Wohlleben – Het innerlijke leven van dieren

Na zijn boek over het verborgen leven van planten is er nu het boek van de Duitse boswachter Peter Wohlleben over het innerlijke leven van dieren. Op zijn ‘Wohllebens’, als ik het zo mag uitdrukken, met veel eigen waarnemingen, af en toe puttend uit wetenschappelijke inzichten en dit alles in een informele en leesbare schrijfstijl.

Ik ben opgegroeid in een plattelandsdorp in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw. In die tijd en in ons dorp stonden dieren en mensen dichterbij elkaar dan nu. De bio-industrie bestond nog nauwelijks op de schaal die we nu kennen. De slager, die achter ons woonde, slachtte nog zelf de koeien, die we vanuit het achterraam zagen staan. Ons afvragend of het arme dier in de gaten had welk lot hem beschoren was. En met die vraag hielden we ons als kinderen al (onbewust) bezig met het vraagstuk van bewustzijn en innerlijk leven van dieren.

Van de heidekoe hebben we er destijds te veel geslacht en die moesten we weer terughalen uit Denemarken

Bij ons thuis was het een komen en gaan van dieren. Mijn vader hield van alles: kippen, konijnen, duiven, eenden, vogels, vissen, noem maar op. Deze dieren waren voor een deel voor het plezier, maar ook om ze op te eten en/of hun eieren te consumeren. Dit leidde steevast tot protestacties rond de Kerstdagen om de levens van het arme konijnen te sparen. Die protesten verstomden overigens wel zodra er soep van het stoffelijk overschot getrokken was en de botten afgekloven konden worden.

De ‘liefde’ voor dieren ging van vader op zoon. Zo had ik al snel een eigen volière, maakte ik een terrarium, kwamen er katten (onder protest van Pa, die in deze beesten een bedreiging voor zijn vogels zag). Ook was er geregeld een jonge kraai of ekster, die ik zelf groot bracht en tam maakte. Wat mij toen al duidelijk werd is dat ieder dier ook een individu is. Met aangeboren een aangeleerde eigenschappen. De ene kat vond alles best en lag het liefst de hele dag in het zonnetje voor het raam, terwijl de andere juist op jacht wilde en alles greep wat hij te pakken kon krijgen. Wij hadden er zelfs een keer eentje die doorkreeg hoe het deurtje van het terrarium open moest. Je hoefde alleen nog maar boven op de bak te wachten totdat er een hagedis naar buiten kwam en je had weer een prooi.

Het innerlijke leven van dieren past in een maatschappelijke trend die al enige tijd gaande is. Een exponent van deze trend is bijvoorbeeld de Partij voor de Dieren. Een politieke partij met dierenwelzijn hoog in het vaandel. Uniek in de wereld. Gezien de laatste resultaten bij de verkiezingen in 2016 staan blijkbaar veel landgenoten pal voor de belangen van dieren. Een steeds grotere groep benadrukt dat dieren net als wij angst en pijn voelen. Ingrid Newkirk, voorzitter van de grootste dierenrechtenclub PETA vergeleek in De Volkskrant van 16 november 2016 het lot van dieren in de bio-industrie met die van de Joden in de Holocaust. In een interview in dezelfde krant op 19 november 2016 pleit de Canadese filosoof Will Kymlicka voor burgerrechten voor dieren. De mens: eén met de dieren.

Zover gaat Peter Wohlleben niet. In Het innerlijke leven van dieren beschrijft hij in circa 40 korte hoofdstukken alle facetten van het innerlijke leven van dieren. Vaak zijn het eigen waarnemingen van het gedrag van de hond Maxi, zijn geiten en de paarden. Maar ook inzichten uit de wetenschap die bijvoorbeeld laten zien dat vissen geen duffe wezen zijn die gevoelloos door rivieren en zeeën zwerven. Ze blijken ook gewoon over pijnreceptoren te beschikken en daar zitten er meer dan 20 van in de bek – die door de haak van de visser wordt doorboort.

Het gaat ook over varkens die geleerd hebben om klassieke muziek aan emoties te verbinden. Het besef van tijd van hond Maxi. In het weekeinde slaapt hij ook uit. Dit herken ik overigens ook bij onze labrador Cita. Kunnen honden tellen? Ook is er aandacht voor het gevoelsleven van insecten. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat fruitvliegen dromen.

Dit is labrador Cita. Ze kan heel goed dummies zoeken in het bos. Kan ze ook de dagen tellen, zodat ze weet wanneer het weekend is?

Samenvatting

Het innerlijke leven van dieren is een prima boek voor mensen die betrokken zijn bij het welzijn van dieren. Het is niet moeilijk te volgen. Alles geformuleerd in een enthousiaste en betrokken schrijfstijl. Prettig leesbaar, zonder jargon.

Veel van de zaken die Peter Wohlleben beschrijft kun je zelf ook waarnemen bij de dieren die je om je heen hebt of ziet. Het boek zet mij aan het denken over de hengelsport die ik af en toe nog beoefen en mijn eigen vleesconsumptie. Dieren verdienen meer respect, dat is zeker.

Minpuntje is er mijn inziens ook. Die zit vooral aan het begin van het boek over de moederliefde van de eekhoorn. De jongen zijn ‘ukkepukjes’, het dier zelf ‘een rode deugniet’  en af en toe is het een ‘vertwijfeld eekhoorntje’. Gelukkig houdt Wohlleben verder in het boek op met dit soort beschrijvingen

Aanrader: een ‘must have’ voor iedereen die iets met dieren doet – of heeft.

Wil je het boek bestellen? Dat kan via de uitgever AW Bruna. Klik hier